Telaffuzunda sorun yaşayabilirsiniz ama kombucha yavaş yavaş birçok eve girmeye başladı. Markette, pazarda, kafelerde ya da bir arkadaşınızın dolabında kombucha görmüş ve ne olduğunu merak etmiş olabilirsiniz. Eğer öyleyse doğru yere geldiniz çünkü bu yazıda insanları bilgilendirmeyi görev bildiğimiz muhteşem bir içecek olan kombucha hakkında merak ettiğiniz ve aklınıza takılan tüm detayları bulacaksınız.

1. Kombucha nedir?

1.1       Ham kombucha nedir?

1.2       Ham kombucha güvenilir mi?

1.3       Kombuchanın nasıl tatlandırıldığı önemli mi?

1.4        Çok fazla çeşit var, farkları neler?

1. Kombucha mayalama yöntemleri

2.1       Evde kombucha mayalamak

      3.  Fermente yiyecek ve içecekler övdükleri kadar var mı?

            3.1       Kombucha ne zaman bozulur?

      4.  Kombucha vegan mıdır?

4.1       Kombucha glutensiz midir?

4.2       Ketojenik diyet ve kombucha

Kombucha nedir?

İsmi size değişik gelse de kombucha aslında bir çay, ama nasıl bir çay? Kombuchanın oluşumu çay yaprakları ve suyla başlar ama bu çay tıpkı bira, şarap, turşu ya da yoğurt nasıl fermente ediliyorsa öyle fermente edilir. İhtiyacınız olan tek şey bu iş için özel üretilen bakteri ve maya kültürü (bu madde İngilizce’den SCOBY olarak geçmiştir) ve bir de bu özel kültürü doyurmak için birazcık şeker. 

Kombucha son zamanlarda çok yaygınlaştı ve nedenini tahmin etmek çok da zor değil: Harika bir tadı ve sağlığa yararlı binbir türlü özelliği var. Kombucha yüzyıllardır demlenmiş ve içilmiştir fakat yakın zamanda tekrar gündeme gelmesiyle beraber birçok insan için adeta gizemli bir madde olarak görülmektedir. Nedeni ise mayalanma işleminin farklı şekilde yapılabilmesidir. Kombucha geçmişte maalesef sadece belli başlı sağlık marketlerinde bulunmaktaydı fakat artık işler değişti, kombucha bulabileceğiniz ve satın alabileceğiniz yerlerin sayısı arttı. 

Kombucha reklamlanarak satılan diğer içeceklerden farklıdır. Tanımlamaya çalışırsak “sağlığa faydalı, fermente, çok az alkollü, biraz köpüklü, tatlandırılmış siyah ya da yeşil çay” diyebiliriz. Kulağa ilginç geldiğinin farkındayım ama kombucha tam olarak bu. 

Kombuchanın tarihi 2.000 yıl öncesine ve Çin’e dayanmakta. Çin’in ardından demleme kombucha sırasıyla Avrupa, Japonya ve sonra da Birleşmiş Devletlere kadar yayıldı. Her ne kadar basit bir mayalama işlemi olsa da, imalatçılar yüklü miktarda üretimi ve müşterinin damak tadını da göz önünde bulundurarak yeni tarifler ürettiler. 

Kombucha çaydan üretilir, evet, ama daha önce içtiğiniz hiçbir şeye benzemez. Fermente edildiğinden dolayı hafif gazlı ve köpüklüdür, hatta biraz da karbonat tadı alabilirsiniz ama bu tat içerisinde ne olduğunu bilmediğimiz kola gibi gazlı içeceklerden aldığımız karbonat tadından daha azdır. Kombuchada biraz da sirkemsi bir ekşilik vardır ve tüm ağzınıza yayılır bu tat. Bazı üreticiler bu sirkemsi tadı tatlandırıcılarla kapatmaya çalışırken bazıları da bu iş için meyveleri kullanır. Sonucunda ise biraz sirkemsi, biraz tatlı, biraz gazlı, tadına doyamayacağınız bir içecek ortaya çıkar. 

Fermantasyon sürecinde ortaya çıkan canlı kültürler ancak mikroskopla görülebilir ama o kadar küçük olduklarına bakmayın, oldukça büyük bir tartışmanın nedeni de yine onlar. Bu aktif kültürlerin destekçileri, kombuchanın bağırsak rahatsızlıklarından cilde kadar yararı olduğunu söyleseler de, karşı tarafı pek ikna edebilmiş gibi görünmüyorlar. Kuşkucu taraf bu yararların kültür bakterileri tarafından sağlandığını kabul ediyorlar fakat insan sindirim sistemine faydalı olup olmayacağı konusunda hala kafaları karışık gibi.  

Ham kombucha nedir?

Tüm kombuchalar aynı şekilde üretilmez ve bazıları ham olarak satılır. “Tamam ama ham kombucha ne anlama geliyor?” diyenlere hemen cevap verelim. 

Daha önce de söylediğimiz gibi kombucha belli bakteri ve mayalarla beraber şekerle fermente edilen bir çaydır. Fermantasyonla üretilen diğer içecekler -şarap ve bira mesela- gibi kombucha da hafif köpüklü, biraz sirkemsi ve az biraz da tatlı bir içecektir. Bu basit tarifin tarihi antik Çin’e dayanır fakat günümüzde imalatçıların çeşitli beklentileri karşılamak ve para kazanmak için değiştirdikleri özelliklerin her biri kombuchanın ham olup olmadığını belirlemede önemli rol oynar. 

Çiğ yiyecekleri düşündüğümüzde aklımıza biftek ve sushi gibi yemekler gelir. Bu yiyeceklerin çok lezzetli olduğu aşikar ve insanlar bunların daha iyisini yiyebilmek için cüzdanlarından hiç kısmıyorlar. Peki ya ham kombucha da aynı özelliklere sahip midir? Tam olarak nedir ve güvenilir midir? 

Kombuchanın ham olarak sınıflandırılabilmesi için belirli bir sıcaklıkta fermente edilmesi gerekir. Son zamanlarda herkesin dikkatli olması gerektiği gıda zehirlenmelerinden dolayı, imalatçıların çoğu kombuchanın içerisindeki zararlı bakterileri öldürebilmek için pastorize işlemi uygulamaktadırlar. Bu süreç bizim iyiliğimiz için olsa da kombuchanın içerisindeki yararlı bakterileri, yani probiyotikleri de öldürür. Bununla kalsa iyi, üstelik vitamin ve mineraller de probiyotiklerle birlikte yok olur.

Kombucha pastörize edildiğinde, yani yüksek sıcaklıklarda fermente edildiğinde, ham olarak sınıflandırılamaz. Satıcılar, tüketicilerin kombuchayı asıl tüketme amaçlarının içerisinde bulundurduğu probiyotikler olduğunu fark ettiklerinden, fermente sürecinin ardından yapay probiyotik eklemeye başladılar. Bu ekstra eklenen maddeler ne doğaldır ne de ham kombuchanın içindeki yararlı bakterilerle aynı özelliklere sahiptir. 

Bize göre geleneksel yöntem en iyisi fakat zararlı bakterilerin mayalama sürecine bulaşmamalarını sağlamak dikkat ve özen gerektiriyor. Kulağa çok zor bir olaymış gibi geliyor ama inanın bu uğraş elde ettiğiniz sonuca değecektir. 

Ham kombucha güvenilir mi?

Yoğurt ve kefir nasıl tüketim için uygunsa ham kombucha da uygundur. Fakat hamileyseniz doktorlar ekstra önlemin bir zararı olmadığını söyleyecek ve pastörize edilmemiş yiyecek ve içeceklerden uzak durmanızı önerecektir. Ham kombuchada zararlı bakteri bulunma olasılığı çok az olsa da siz yine de hamileyseniz doktorunuzu dinleyin çünkü gerçekten ekstra önlemin kimseye zararı olmaz.

Ham kombuchada doğal yollarla oluşmuş binlerce yararlı bakteri bulunmaktadır. Pastörize kombucha ham değildir. Geleneksel mayalama yöntemleriyle elde edilmiş yararlı bakterileri içerisinde bulunduran bir kombucha içmek istiyorsanız, sadece şişenin arkasındaki içindekiler kısmına bakmak yerine üreticiyi arayıp ya da web sitelerini ziyaret edip kombuchanızın ham olup olmadığını öğrenebilirsiniz. 

Çok fazla çeşit var, farkları neler?

Evet; tıpkı kola, gazoz ve soda gibi kombuchanın da birçok çeşidi ve markası bulunmakta. Her ne kadar aralarında çok fazla fark varmış gibi görünse de bu farklar aslında aşağıdaki maddelere indirgeniyor:

Tat:Kombucha nasıl yapılmış ya da bunun içine ne konulmuş diye sormadan önce tadını sevip sevmediğinize kadar vermeniz lazım ki bu muhteşem içeceğin sayısız faydasından yararlanabilesiniz. Sizin hoşunuza giden kombucha tadını bulmak için farklı çeşitler deneyebilirsiniz.

Malzemeler:Eğer kombuchanızın içinde ne olduğunu merak ediyorsanız içeriğini okuyun. Aldığınız yiyeceklerin içinde ne olduğunu önemsediğiniz kadar kombuchanın içinde de ne olduğunu önemsemenizi tavsiye ederim. Yüksek kalite malzemeler yüksek kalite mayalanma, yani başarılı bir kombucha demektir. 

Şeker: Eğer beslenme planınızda şeker kullanımına dikkat ediyorsanız kombucha satın alırken şeker içeriğine de bir göz atmanız diyetiniz için yararlı olacaktır. Dört gram şekerin bir çay kaşığı şekere denk geldiğini unutmayın. Yine de tüm şekerler aynı değildir, bu yüzden içerik kısmında şekerinizin meyvelerden mi geldiğine yoksa yapay yollarla mı elde edildiğine bakın. 

Sizin için ufak ama önemli birkaç bilgi daha vermek istiyorum: Kombuchanızı asla sallamayın! Eğer şişenin dibinde tortu görürseniz de içiniz rahat olsun, onlara yararlı bakteriler neden oluyor. Kombucha şişeden içildiğinde en güzel tadı verir ama siz yine de kokteyllerinize ve diğer tariflerinize tat vermek için kullanabilirsiniz. Bu fermente çay çok amaçlı bir içecektir; diğer içeceklerle karıştırabilir, smoothienize ekleyebilir, hatta gizli kek tariflerinizin kahramanı yapabilirsiniz.

Kombuchanın nasıl tatlandırıldığı önemli mi?

Üreticilerin kullandığı bir diğer kestirme yol ise fermantasyon sürecinden sonra kombuchayı tatlandırmaktır. Ürünü daha da güzelleştirmek için tatlandırıcılar ve çeşniler eklemektedirler. Bu tatlandırıcılar arasında şeker kamışı, fruktoz, meyve konsantresi ve suni tatlandırıcılar yer almakta. İmalatçıların en çok tercih ettikleri yöntem yapay maddeler ve şekerli meyve sularıdır ama bu şekilde fazladan kalori eklemek ve bu kadar doğal bir olayı yapay maddelerle bozmak kombuchanın doğasına aykırı.  

Kombucha mayalama yöntemleri

Asıl Yöntem:Kombucha çaydan gelir. Belirli bakteri ve mayalarla beraber şeker de eklenirse fermente süreci başlar. Karışım mayalandıkça karbonhidrat alkole dönüşmeye başlar ve kombuchaya o kendine özgü keskin tadını ve köpüğünü verir. Mayalama ustaları karışımın sıcaklığını belirli bir seviyede tutarlar ki kombuchayı oluşturan bakteriler ölmesin. Bakteriler bu süreçte fermente çayın içindeki probiyotiklerin oluşmasına neden olurlar ve kombuchaya “ham”lık verirler. Fermantasyon sürecinde, marketlerde probiyotik ek besin olarak uçuk fiyatlara satılan birçok ürünün içinde bile bulunmayan sayısız yararlı bakteri kolonileri oluşur. 

Bu noktadan sonra işin ustası olan Çinliler çaylarına tatlandırıcı eklemişler mi eklememişler mi bilinmez ama bazıları kombuchanın içinde hiçbir tatlandırıcı eklememekten yana. Bilinen en eski tatlandırma yöntemleri arasında çay mayalanırken şifalı ot ve meyve eklemek var ve bu şekilde katkı maddesi olmadan kombucha daha derin ve ferah bir tada sahip oluyor. 

Alternatifler:Tüm kombuchalar geleneksel yöntemle mayalanmaz. Bazı imalatçılar kombuchanın içerisinde bulunabilecek dışarıdan gelmiş kötü bakterileri öldürmek için daha yüksek bir ısıda mayalarlar ve maalesef bu şekilde içerisindeki yararlı bakterileri de öldürürler. Bazı üreticiler de kombucha içicilerinin beklediği probiyotik seviyesini karşılayabilmek için mayalanma sürecine ekstradan hazır probiyotik eklerler. 

Bu işlemden sonra tatlandırıcılar eklenir. Bazı üreticiler kombuchayı fermantasyon sürecinden sonra meyve suları, konsantreler, tatlandırıcılar, korucular, gıda boyaları ve yapay maddelerle tatlandırmayı tercih ediyorlar. Bu şekilde üretilen kombucha bazılarının hoşuna gitse de geleneksel fermente çayla hiçbir alakaları olmamakla beraber sağlığa da hiçbir yararları yoktur. 

Evde kombucha mayalamak

İnsanlar kombucha bulunduğundan beri evlerinde mayalama işlemini gerçekleştiriyorlar fakat bu çok titiz bir süreçtir ve bilgi gerektirir. Kombucha mayalama işleminin ilk adımı, kombucha fermantesini başlatacak madde olan SCOBY’i (bakteri ve maya kültürü) temin etmektir. 

Kombucha mayalarken ihtiyacınız olan aletler cam kavanoz, filtre, konserve kavanoz halkası ve termometredir. Saf su, beyaz şeker, çay, damıtılmış beyaz üzüm sirkesi ve doğru oranda SCOBY de bir sonraki adımda işimize yarayacak. Mayalama süreci bittikten sonra karışım demlenmesi için 30 gün boyunca dinlendirilir. Kombuchayı ne kadar uzun süre fermente ederseniz sirkemsi sert tadı o kadar çok alırsınız. İşlem tamamlandığında tatlandırıcılar eklenebilir. 

Evde mayalama yapmanın tek riski zararlı bakterilerdir. Eğer kullandığınız malzemelerden ya da araçlardan herhangi biri sterilize edilmemişse zararlı bakterilere ev sahipliği yapacaktır.  Mutfağınızı sterilize etmek söylendiği kadar kolay olmayacaktır çünkü yapılan araştırmalara göre sıradan bir mutfakta tuvalete göre daha çok bakteri bulunmakta.

Kombucha mayalamak sevgi işidir. Eğer bu sürece ayıracak vaktiniz, sabrınız, bilginiz ve güvenlik ekipmanınız yoksa işi profesyonellere bırakmanızı tavsiye ederim. Marketlerde çeşit çeşit tatta ve binlerce faydalı özelliğiyle sizi bekleyen muhteşem kombuchalar var, unutmayın. 

Fermente yiyecek ve içecekler övdükleri kadar var mı?

Eskiden fermente içecekleri sadece özel sağlık marketlerinde görürdük ama artık her yerdeler. Sırf fermente yiyecek ve içecek üreten restoranlar açılıyorken insan merak ediyor: Nedir bu fermantasyonun olayı? Aşağıda fermantasyon hakkında en çok merak edilen soruları bulabilirsiniz.

Fermantasyon nedir? 

Fermantasyon milattan önce 221 yılına dayanan bir işlemdir. Çinde başlayıp kısa sürede Japonya’dan Avrupa’ya yayılıp, tüm insanlık tarafından yeni gıda saklama yöntemi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Fransız kimyager Louis Pasteur, mayanın fermantasyon ile ilişkisini bulup “fermantasyon” adını veren ilk kişidir.

Fermente gıdalar sağlıklı mıdır?

Fermente gıda tüketmek iki yönden etkilidir: işlevsel ve besinsel. Besinsel olarak bakarsak hücrelerimize vitamin ve enzim sağlarlar. İşlevsel olarak baktığımızda ise fermantasyon sürecinde oluşan yararlı bakteriler sindirim sistemindeki mikrobiyomları direkt olarak etkilerler. Hazır satılan probiyotik ürünlerin bazı yararları olduğu söylense de, yapılan çalışmalara göre fermente gıdalar tüketmenin daha etkili bir yöntem olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada fermente edilmiş sebzelerin içerisinde 10 trilyon yararlı bakteri bulunduğu saptanırken, ek probiyotiklerin içinde ise bu sayı 10 milyon olarak görülmüştür. Ayrıca fermente gıdaların aksine, hazır olarak satılan bu ek gıdaların faydasını belirleyen özelliklerden biri de nasıl paketlenip saklandığıdır. 

Bağırsaklara yararlı mı?

Fermente gıdaların tüketimini büyük ölçüde arttıran bir özelliği de kısa sürede bağırsak sağlığını geliştirmesi ve sindirim sistemini rahatlatmasıdır. Hazımsızlık, ishal, şişkinlik gibi rahatsızlardan şikayetçi ve antibiyotik kullanımından dolayı bağırsaklarındaki bakteri dengesi bozulmuş çoğu hastaya doktorlar tarafından fermente yiyecek ve içecek tüketimi önerilmektedir.

Peki ya enzimler?  

Fermente yiyecek ve içeceklerin mayhoş bir tadı olduğundan tükürük üretimini arttırırlar. Lise yıllarınızdan hatırlarsanız tükürüğün sindirimi başlatan ilk enzim olduğu anımsayabilirsiniz. Fermente gıdaların içerisindeki mikroorganizmalar protein, yağ ve karbonhidratların sindirimini kolaylaştıran enzimler üretirler ve bu da belli başlı sindirim sorunlarında neden fermente yiyeceklerin kullandığının en önemli cevaplarından biridir. 

Ayrıca bu yiyecekler vücudumuzun dışarıdan alınmadığı sürece absorbe etmesinin oldukça zor olduğu mineralleri de içerirler. Eğer bir gıdayı fermente ediyorsanız, bir diğer deyişle içerisinde bulunan vitamin seviyesini arttırıyor ve antioksidan özellikler yüklüyorsunuz demektir.

Yararlı bakterileri vücuda almanın en kolay yolu nedir?

Sorunuzun cevabı olan kombucha günümüzde bazı sağlık marketlerinde bulunabiliyor. Satın alırken birkaç tane alırsanız buzdolabında kolaylıkla muhafaza edebilirsiniz. Birçok insan günlük probiyotik ihtiyacını kombucha ile karşıladığını söylüyor çünkü içerisinde çok az miktarda kafein olmasıyla beraber kola ve soda gibi şeker oranı yüksek içeceklerin aksine kalori oranı da düşüktür. 

Kombucha alkol içerir mi?

Fermantasyon sürecinde doğal yollarla bir miktar alkol üretilir. Kombuchanın alkollü içecek olarak satılmamasının nedeni %0.5’ten daha az alkol içermesidir. Birayla karşılaştırmak isterseniz de biranın içerisindeki alkol oranı yaklaşık %5. 

Kombucha kafein içerir mi?

Kombuchanın aslı çaydır ve çayda kafein bulunur. Üreticiler yeşil, siyah ve çeşitli bitki çayları kullanarak kombucha için fermente sürecini başlatırlar ve bu çayların bir fincanında 25 mg kafein vardır. Kombuchada ise bu oran çok daha az çünkü ilginçtir, fermente sürecinde kafeinin önemli bir kısmı yok olur. Oksijen, çay, maya ve şeker karıştırıldığında doğal olarak kafein oranını azaltan bir kimyasal reaksiyona girerler. Bu olay olurken aynı zamanda probiyotik denilen yararlı bakteriler de oluşur. Sonunda ise kombucha, üretiminde kullanılan çayda bulunan kafeinin yarısını içerir. 

Ne kadar kombucha içebilirim?

Kombuchanın fermente, köpüklü ve bakterili bir içecek olduğunu unutmayın. Günde bir şişe kombucha içmek önerilse de siz ilk önce deneme-yanılma yöntemiyle sindirim sisteminizin bu içeceğe nasıl tepki verdiğine bir bakın. Her kombucha markası farklı malzemelerden yapılmış olacağından içerik kısmını okumanızı tavsiye ederim. Eğer doğal olarak kombucha fermentesi sırasında oluşmuş probiyotikleri aldığınızdan emin olmak istiyorsanız gözleriniz marketlerde “ham” kombucha arasın çünkü öbür türlü içindeki bakterileri yok edene kadar kaynattıkları anlamına gelmektedir. 

Bir diğer önerim ise şeker seviyesine bakmak. Fermantasyon işleminden sonra kombuchaya yapay tatlandırıcı eklendiğinden bahsetmiştik, bunlardan kaçının. Organik her zaman iyidir. Hangi fermente yiyeceği ya da içeceği seçerseniz seçin vücudunuza aldığınız besinin size yararlı olduğundan emin olabilirsiniz çünkü binlerce yıldır insanlar tarafından tüketilen yararlı bakterilerle kendinizi ödüllendiriyorsunuz. 

Kombucha ne zaman bozulur?

Bunun da merak ettiğiniz sorular arasında olduğunu tahmin edebiliyorum. Kötü haber ise şu, kombucha sonsuza kadar dayanmıyor. Nasıl şişelendiğine göre altı ila sekiz ay arası açılmadan dayanabilir, demek isterdim ama bu sadece paket üzerinde yazan bir bilgi. Biliyorsunuz imalatçıların ürünler üzerinde son kullanma tarihi bilgisini vermesi zorunlu fakat buna rağmen üreticilerin aklı uzun süreli tarihlerden dolayı hala karışık. 

Bunun nedeni ise yapılan çalışmalarda yiyeceklerin gerçekten bozulmadığını fark edilmesi oldu. Son kullanma tarihi geçmiş yiyeceklerin bir süre sonra tatları ve dokuları değişse de bir anda kokmaya ya da vücuda zarar verecek hale gelmezler, bu da koruyucu katkı maddelerinden dolayı oluyor. Son kullanma tarihi de bu anlama gelir, yani ürünler belirtilen tarih geçse bile kokmaya ve çürümeye başlamaz. Bunun sonucunda ise gıda israfı alıp başını gidiyor çünkü tüketici aslında elinde bozulmamış bir ürün olsa bile paketin üzerinde yazan tarihe göre hareket ediyor. 

Gıda israfı, dünyadaki açlık oranının yüksek olduğu ülkeleri göz önüne alırsak, çok büyük bir problem. Günde ortalama 150.000 ton yiyeceği israf ediyoruz. Bu veriyi ise insanların değil de doğadaki kirlilik oranının bize ulaştırması çok üzücü bir durum. Çürüyen onlarca yiyecek çöp sahalarını tıkıyor ve oldukça güçlü, zehirleyici bir madde olan metan gazını atmosfere yayıyor. Bu olaya çözüm getirmek için de “Son kullanma tarihi” ibaresi yerine “… tarihine kadar kullanılmalı” “… tarihinde kullanın” ifadeleri getirilmesi planlandı. Bu bakış açısıyla insanların uyarılacağı ve çöpe gereksizce atılan gıdaların azalacağı ümit ediliyor. Kısacası son kullanma tarihi geçmiş yiyecekler besin değerlerinin sadece birazını kaybeder ve zarar verici özellikler taşımaz. 

Tamam da kumbacha ne kadar dayanıyor? diyenleri unutmadık. Teneke kutuda satılıyorsa 6 ay, cam şişede ise 8 ay diyebiliriz. Bu da demek oluyor ki bu tarihe kadar hiçbir şekilde besin değeri kaybı, çürüme ya da bozulma olmayacağı garantilenmiştir. Fakat şunu da unutmamak gerekir, paketlerin üzerinde yazan bu tarih açılmamış ürünler için geçerliliğini sürdürür. Tüketici şişeyi açtığı anda ürün hava ile temasa girer ve bu da bozulmaya, çürümeye ve besin değeri kaybına yol açar. Üretici size son kullanma tarihi bilgisini sağlasa da açılmış ürün için herhangi bir garanti veremez. Elinizdeki ürünün tazeliğini sürdürebilmesi için sizin de yerine getirmeniz gereken bazı sorumluluklar var: ürün için değişmeyen belirli bir sıcaklık değeri sağlamak gibi. Sür ve süt ürünleri, et, meyve suları gibi kombucha da buzdolabında saklanmalıdır. Kombuchanın soğuk yerde muhafaza edilmeye ihtiyaç duymasının nedeni mayalanma sırasında oluşan yararlı aktif kültürlerin canlı kalması gerekmesidir. Sıcak bir arabanın içinden dolabınıza girmiş kombucha, mini soğutucu içinde getirilen ile aynı özelliklere sahip olmayabilir. 

Özetlersek kombuchanın son kullanma tarihinde rol oynayan faktörler arasında ne zaman açıldığı ve nasıl muhafaza edildiği vardır. Teneke kutuda satılan kombuchaları hemen tüketmeniz önerilir çünkü teneke kutuyu tekrar kapatamazsınız. Eğer elinizde şişelenmiş kombucha varsa kapağını sıkıca kapatıp tekrar buzdolabına koyduğunuzdan emin olun çünkü böylece hem havayla olan temasını kesecek hem de içeceğinizi soğuk tutmuş olacaksınız.  

Kombucha vegan mıdır?

Vegansınız ve kombucha içip içemeyeceğinizi merak ediyorsunuz. Bu kafanızı karıştıracak bir süreç olabilir, o yüzden sizin için bu konuyu inceleyip, kombuchada neye bakmanız gerektiğini bulduk.

Özünde vegan olmak bitki temelli beslenmek demektir. Bu da demek oluyor ki et, süt ve bal gibi hayvan kaynaklı ürünleri tüketemezsiniz. Vegan kavramı genellikle vejetaryenlikle karıştırılsa da ikisi birbirinden farklı şeylerdir çünkü vejetaryenler sadece et yemezler. Peki siz vegan mısınız vejeteryan mı? Cevabınız kombucha ile ilgili seçiminizi etkileyebilir.  

Geleneksel yöntemlerle üretilen kombucha hem vegan hem vejeteryan olmasına rağmen günümüzde bu iş fabrikalara taşındığından dolayı eğer vegansanız biraz daha fazla araştırma yapmanız gerekebilir. Kombuchanın malzemeleri arasında çay, bakteriler, maya ve şeker olduğunu söylemiştik. Tatlandırıcıların fermantasyondan sonra ya da fermantasyon sırasında çay mayalanırken eklendiğini de biliyoruz. Bu tatlandırıcılar meyvelerden tutun çeşit çeşit botanik şifalı bitkiye kadar uzanıyor ve bu malzemelerin hepsi hem vegan hem de vejetaryen. Eğer üretici kombuchayı tatlandırmak için şeker yerine bal kullanırsa kombucha vegan olmaktan çıkıyor ama vejetaryen kalıyor. 

Aldığınız kombuchanın vegan olup olmadığını şişeyi inceleyerek öğrenebilirsiniz çünkü genellikle “ballı” olarak satılıyorlar. Malzemeler kısmına da bakabilirsiniz ama maalesef bazılarında sadece “doğal tatlandırıcılı” yazıyor. Eğer katı bir vegansanız kombuchanızın her bir malzemesinin kutu ya da şişe üzerinde belirtildiğinden emin olmanızda fayda var. “Doğal tatlandırıcılı” yazması bu ürünün kesinlikle vegan olduğu anlamında gelmemekte çünkü şeker pancarı, bal, akçaağaç şurubu, konsantre meyve suyu, sukraloz gibi çeşitli tatlandırıcılardan herhangi biri kullanılmış olabilir. 

Kombucha glutensiz midir?

Kombucha yıllardır milyonlarca insan tarafından içilmiş ve sevilmiş bir içecek olmasına rağmen günümüzde hala birçok insan bu içeceğin nasıl yapıldığını ya da içinde ne olduğunu bilmiyor. Çölyak hastalığı ya da bir diğer adıyla gluten intoleransı olan insanlar için tükettikleri besinlerin içerisinde gluten olup olmadığını bilmek büyük derecede önemli. 

Her kombucha markası ya da evde mayalanmış kombucha için konuşamasak bile şunu söyleyebilirim: organik çay yaprağından yapılmış ve tahıl bulundurmayan kombucha glutensizdir. 

Araştırmalara göre her 100 insandan 1’i çölyak hastası. Eğer gluten hassasiyetiniz varsa glutenle olan mücadelenin ne kadar zor olduğunu bilirsiniz. Bazı ürünlerin gluten içerdiğini fark etmek kolay olsa da tüm hazır gıdalar için bunu söyleyemeyiz. Çavdar, un, malt ve nişasta gibi ürünlerin hepsi gluten içerir. Gluten neredeyse günlük hayatta tükettiğimiz birçok besin maddesine bulunmakta ve çölyak hastaları bu konuda oldukça dikkatli olmalı.

Keto diyeti ve Kombucha

Keto diyetini uyguluyorsanız ve aklınızda kombucha sizin beslenme şeklinize uyuyor mu yoksa uymuyor mu sorusu varsa cevap vermek pek de kolay değil çünkü bu tamamen kombuchanın nasıl mayalandığına göre değişiyor. İçindekilere baktığınızda şeker yazdığını göreceksiniz. Şeker keto diyetinde tüketilmeyen bir besin ama şeker diye adlandırılan içeriğin arkasında ne olduğu da oldukça önemli.

Kombucha üretilirken şeker kullanıldığını söyleyelim çünkü çayı fermente edebilmek için şeker gerekiyor. Güzel olan şu ki bu şeker yine fermantasyon olayı sırasında maya ve bakteri kültürü tarafından emiliyor, ortaya çıkan son üründe de çok az miktarda şeker kalıyor. Bu durumdayken keto diyetinde kullanılabilir çünkü şeker ve karbonhidrat değeri çok ama çok azdır.