Sonbaharı yaşadığımız bugünlerde, hava koşulları ve doğadaki değişimle birlikte bizler de bedensel ve ruhsal birtakım değişimler yaşıyoruz. Bunlardan biri de saç dökülmesi… Sonbahar aylarında, tıpkı ağaçların kuruyan yaprakları gibi biz de saçlarımızı kaybedebiliyoruz.
Her gün ortalama 80-100 saç teli kaybının normal olduğu söyleniyor fakat özellikle sonbahar gibi mevsim geçişlerinde bu sayı artabiliyor. Araştırmalar, mevsimsel saç dökülmesinin kadınları erkeklerden daha fazla etkilediğini ve en sık sonbaharda eylül-ekim aylarında, ilkbaharda ise nisan ve mayıs aylarında meydana geldiğini gösteriyor.
Saç telinin yaşam döngüsü
Bir saç teli üç aşamadan geçerek döngüsünü tamamlıyor:
Anajen evre: Saçın aktif büyüme evresi olup ortalama 2-6 yıl sürüyor.
Katajen evre: Bir geçiş dönemi olan bu evre, 2-4 hafta sürüyor. Bu dönemde saç büyümesi duruyor, saç telleri inceliyor, saç folikülü kısalıyor ve saç, cilt yüzeyine doğru hareket ediyor.
Telojen evre: Bu evrede saç kökü dinleniyor ve yeni oluşum için zemin hazırlanıyor. 2-4 ay süren bu evrenin sonunda saçlar dökülüyor, geride kalan kök hücreleri dermise doğru hareket ederek döngü yeniden başlıyor…
Özetle tipik bir saç teli, 24 ila 72 ay (2 ila 6 yıl) arasında bir yaşam döngüsüne sahip ve bu süre zarfında büyüme gerçekleşiyor. Bununla birlikte, bir insanın saçının yaklaşık %10'u "telojen" evresinde olabiliyor ki işte bu noktada saçlar dökülmeye başlıyor.
Saçlar neden dökülür?
Saç dökülmesinin birden fazla nedeni olabiliyor. Bu faktörler arasında; mevsimsel geçişler, artan veya sürekli stres seviyeleri, kullanılan ilaçlar, menopoz ve hamilelik gibi etkenlerden dolayı yaşanan hormonal değişimler, beslenme bozukluğuna bağlı vitamin ve mineral eksiklikleri, tiroid fonksiyonu, saça uygulanan kimyasal ve ısıl işlemler, saç ve saç derisine uygun olmayan bakım ürünleri yer alıyor. Bazı durumlarda saçlar iyileşip normal büyüme döngüsüne geri dönebilirken bazen saçlar bu döngüde durağan hale gelerek incelmeye başlayabiliyor.
Genetik faktörler ve hormonlar saçın yoğunluğunu ve kalınlığını belirliyor, bu nedenle sağlıklı ve gür saçların ön koşulu iyi bir genetik miras…
Saç dökülmesi ve sonbahar
Uzmanlar, saç dökülmesi ile mevsim geçişleri arasında bir ilişki olduğunu söylüyorlar.
Bir grup İsveçli bilim adamının yapmış olduğu çalışma saç dökülmesi ile mevsimsel geçişler arasında ilişki olabileceğini gösteriyor. 2001-2007 yılları arasında Zürih Üniversitesi Hastanesi Saç Kliniği’ne, saç dökülmesi şikayeti ile başvuran kadınlardan, saç dökülmesine neden olduğu bilinen bir ilaç kullanan ya da hastalığı olanlar çalışmanın dışında bırakılmış ve geriye kalan 823 kadın üzerinde bu araştırma yapılmış. Yapılan analizler sonucunda; yaz aylarında maksimum oranda telojen evrede saç olduğu, kış sonlarında ise en düşük seviyede olduğu bulunmuş. Yazın temmuz aylarında saçların büyük oranda telojen evreye girdiğini, yaklaşık 100 gün sonra yani sonbaharda ekim ve kasım aylarında da bu saçların kaybedildiği görülmüş. Nisan ayında da çok belirgin olmamakla birlikte telojen oranında yine bir pik noktası görüldüğü de çalışmada belirtiliyor.
İsveçli bilim adamları, kadınların saç derilerini güneşten ve ultraviyole radyasyondan korumak için saç tellerinin yaz aylarında daha fazla uzadığını tahmin ediyorlar. Sonbahar geldiğinde, bu ek büyümeye artık ihtiyaç duyulmadığı için de saçlar dökülüyor. Temsili sayıda kadın üzerinde sistematik olarak gerçekleştirilen ilk çalışma olan bu araştırma, insan saçı büyümesinin mevsimsel değişikliklerden etkilendiği sonucunu ortaya koyuyor…
Sonbaharda saçlara özel bakım
Saç dökülmesi zaman zaman bizi rahatsız edebilecek boyuta gelebiliyor. Uzun dönem devam eden dökülmeler için bir uzmandan yardım almak en doğrusu… Saç, en hızlı büyüyen dokulardan olup hızlı büyümeye uyum sağlamak için protein, vitamin ve minerallere ihtiyaç duyuyor. Bu maddelerin eksikliğinde ise saç dökülmesi yaşanıyor ya da var olan dökülme daha şiddetli hale gelebiliyor. Bu nedenle dengeli ve kaliteli beslenme oldukça önemli. Özellikle demir, çinko, A vitamini, B vitaminleri, C ve E vitaminleri, omega 3 ve 6 gibi esansiyel yağ asitlerinden zengin besinler tüketmek, saçı içten beslemek için öneriliyor. Ayrıca saç temizliğinde doğal ürünler kullanmak, doğal yağlarla bakım yapmak da dönemsel saç dökülmelerinin daha kolay kontrol alınmasına yardımcı oluyor.
Saç bakımı için %100 doğal içerikle hazırladığımız saç balmımızı, özellikle saçlarınızın acil bakıma ihtiyaç duyduğu dönemlerde tavsiye ediyoruz. İçindeki değerli yağlarla saç bakımınızı yaparken saç tellerinin güçlenmesine ve beslenmesine de yardımcı olacaktır…
Kaynaklar:
Kunz M., Seifert B., Trüeb R.M, “Seasonality of Hair Shedding in Healthy Women Complaining of Hair Loss”, Dermatology 2009; 219:105–110.
healthline.com
medicalnewstoday.com